میتوان گفت همانطور که الماس خورشید گوهرها است مروارید، ماه آنها است. در طی هزاران سال گذشته مروارید از ارزش بالایی برخوردار بوده و جایگاه مهمی بین گوهرها داشته است و همیشه زینت بخش و مورد استفاده پادشاهان و ملکههایشان بوده است. این گوهر در درجه حرارت بالا و تحت فشار شدید در اعماق زمین تشکیل نمیشود بلکه مروارید حاصل صدفهایی است مانند صدفهای خوراکی که در دریا خلق میشوند. هنگامی که یک جسم خارجی وارد صدف میشود لبههای صدف و جانور دریایی برای دفاع از خود موادی ترشح کرده که اطراف جسم را میپوشانند این مواد رفته رفته بیشتر شده و کل سطح جسم خارجی را میپوشاند و مروارید را داخل صدف شکل میدهد. در سال 1890 کوکیچی میکی موتو ،که فروشنده ماکارونی رشتهای در ژاپن بود توانست پس از سالها آزمایش دست به تولید مروارید پرورشی بزند. تلاش برای ساخت تجاری مروارید سابقه طولانیتری داشت، در قرن سیزدهم چینیها با استفاده از صدفهای رودخانهای دست به این کار زده بودند اما نتوانسته بودند مانند میکی موتوی ژاپنی موفق و معروف شوند. در حال حاضر بیش از 90درصد مرواریدها با روش پرورشی تولید میشوند و بر حسب سایز شکل ظاهری، بیعیبی، رنگ و جلا طبقهبندی میشوند.
مشخصات یک مروارید خوب عبارتند از:
اندازه
مروارید با مقیاس وزنی (Grain) اندازهگیری میشوند هر 4، grain معادل یک قیراط است اما اندازهگیری آنها بر اساس قطرشان به میلیمتر هم روشی غیر معمول نیست.
شکل:
شکل مناسب برای مروارید ترجیحا نوع گرد و غلطان آن است. اما به ندرت مروارید طبیعی مدور به وجود میآید. مرواریدهای پرورشی به خاطر امکان دخالت در شکل آنها میتواند به صورت گرد به دست آورده شوند. شکلهای نامرغوب و نامتناسب مروارید حاصل پرورش نوع رودخانهای آن است. آنها به صورت نیم دایره هستند وقتی از سطح صدف جدا میشوند آنها را طوری روی پایههای جواهر سوار میکنند که طرف دیگرشان که صاف است مشخص نباشد. گاهی اوقات برای گردسازی آنها طرف دیگر را با خمیر مخصوص ترکیب میکنند.
عیبهای ظاهری:
تنها ایرادهای ظاهری هستند که مروارید را معیوب میکنند. وجود سه خدشه یا ترک در سطح مروارید، میتواند ارزش آن را به نیم برساند. بعضا این آثار هنگام سوراخ کردن مروارید از بین میروند، یعنی سنگ را از محل ایراد سوراخ میکنند.
رنگ:
مروارید رنگها و سایههای مختلفی دارد که به محل پیدایش آن وابسته است. مرواریدهای به وجود آمده در خلیج فارس که سابقه طولانی داشته و از نظر زیبایی، طبع و رنگ بهترین در دنیا هستند اغلب به رنگ سفید- کرم مشاهده میشوند. البته نوع سیاه آن فقط مخصوص اعماق خلیج همیشه فارس، کشور عزیزمان ایران است. مرواریدهای استرالیا اغلب به رنگ نقره ای- سفید یا زرد هستند. رنگهای صورتی، هلوئی، بژ، سفید، کرم و طیفهای این رنگ در مروارید رویت شده است. سواحل جنوبی رودخانه میسیسیپی و خلیج کالیفرنیا دیگر منابع مروارید هستند.
جلا:
درخشندگی زیبا و خیره کننده مروارید مربوط به پدیدهای منحصر به فردی در مروارید است این امر به خاطر انعکاس نور در لایههای فراوان صدف میباشد این عمل در صدفهایی رخ میدهد که مستعد پرورش مروارید هستند نه در صدفهای خوراکی.
مرواریدهای پرورشی
عمده پرورش مروارید در آبهای شور انجام میگیرد در این فرایند ابتدا تکهای از مروارید مادر که قطر آن میتواند بین 6 تا 13 میلیمتر متغیر باشد در محیط آزمایشگاه بین 2 لبه صدف قرار داده و آن را مجددا به محیط رشد خود برمیگردانند. و این فرآیند تا زمانی که محصول مورد قبول بوده و سایز خوبی پیدا کند به طول میانجامد. در گذشته این کار سالها طول میکشید اما تجاری سازی این صنعت موجب کم شدن زمان پرورش مروارید بین 6 تا 8 ماه شده است. ممکن است به سطح مروارید پرورشی لایهای نازک از صدف چسبیده باشد که دور از انتظار نیست. مروارید طبیعی گران قیمت هنوز جایگاه خود را حفظ کرده مرواریدهای بزرگی در تائیتی در انواع رنگ و سایز تولید و توزیع میشوند اما این صنعت در اصل متعلق به ژاپنیها است و بهترین نوع آن مروارید آکویا نام دارد.
مروارید شبیه سازی شده
تهیه مرواریدهای جایگزین سابقه طولانی دارد اما بهترین نوع آن مروارید مایورکائی است که در سال 1953 در مایورکای اسپانیا به ثبت رسید. تشخیص بین مروارید مایورکائی و نوع اصل و پرورشی آن دشوار است. اساس مروارید شبیهسازی شده از شیشه میباشد که توسط محلولی تهیه شده از پولک ماهی و هیدروکلراید بیسمات تهیه میشود. جزئیات این فرآیند هنوز به صورت راز باقی مانده است. در جمهوری چک و فرانسه هم در طول قرن بیستم انواع جایگزین مروارید بسیار تولید شده است. آنها سعی میکردند با لایههای روغنی روی شیشه را پوشانده و نمای مروارید بدان بدهند. یا این که در مرکز از شیشه و در اطراف از پولک ماهی یا روکش تهیه شده از مرواریدهای ارزان قیمت پرورشی استفاده کنند. یک راه تشخیص آسان برای مرواریدهای بکر از مصنوعی وجود دارد. اگر لبه دندان بالایی را روی سطح مروارید بکشید در صورت طبیعی بودن احساس جسمی زبر و خشن و در صورت مصنوعی بودن احساس جسمی نرم و ملایم را تجربه خواهید کرد. اگر به دقت به مرواریدهایی که به نخ کشیده شدهاند بنگرید، مرواریدهای پرورشی در سطح تماس با یکدیگر دچار خط و سائیدگی میشوند.
مرواریدهای آب شیرین
این مرواریدها در محیط رودخانهها و دریاچهها شکل میگیرند. ژاپن اولین کشوری بود که دست به این کار زد. این فرآیند در سال 1930 در رودخانه (Biwa) شروع شد اما به علت آلودگی هوا پس از گذشت حدود 30 سال تولید مروارید در آن منطقه متوقف شد. اغلب، نه تمامی مرواریدهای آب شیرین به شکل بدون هسته تولید میشوند ( برخلاف مرواریدهای دیگر) و تنها بین 10 تا 20 درصد تولید کننده مروارید آب شیرین کشور چین است ولی ارزش آنها بسیار پایین است.
خواص درمانی:
ترشحات رقیق بدن و سیستم خونی را تحت کنترل دارد. باعث درمان تب، سرفه، رماتیسم، التهابات کلیه و ناتوانی ذهنی میشود. در درمان خونریزی معده، مرض قند، یرقان، ترس و بیقراری موثر است. بر ذهن انسان حکم فرماست و باعث بیداری ذهنی و جلوگیری از جنون میشود.